مسیر پیش روی ابتکار کمربند و جادهی چین
اکونومیست در ص ۴۰ از شماره ۹ تا ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۳، در آستانه دهمین سالگرد ابتکار کمربند و جاده (BRI) چین، طرح جاهطلبانهی ساخت زیرساختهای جهانی به رهبری این کشور را در آستانهی مرحلهی جدیدی میداند.
کلمات کلیدی: ابتکار کمربند و جاده، جاده ابریشم، چین
تهیه و تنظیم: ---
این طرح ابتدا در سخنرانی رئیس جمهور شی جین پینگ، در سال ۲۰۱۳ در قزاقستان، با هدف ایجاد کمربندی اقتصادی در امتداد جادهی ابریشم برای اتصال چین به اروپا مطرح شد؛ ابتکاری که گرچه در ابتدا ساده بهنظر میرسید، در ادامه به عنصر تعیینکنندهی سیاست خارجی شی و نمادی از افزایش نفوذ جهانی چین تبدیل شد.
اگر چه دولت چین از این پروژه بهعنوان یک دستاورد بزرگ یاد و ادعا میکند که 420 هزار شغل در کشورهای مرتبط ایجاد کرده و ۴۰ میلیون نفر را از فقر نجات داده است اما غرب از آن بهعنوان یک ابزار سیاسی برای کنترل انتقادهای خارجی و ایجاد بدهیهای فلجکننده برای کشورهای عضو یاد میکند.
با نزدیک شدن به دهمین سالگرد این طرح، چین در اکتبر امسال میزبان مجمع BRI در پکن خواهد بود. اکونومیست ادعا میکند هیچیک از کشورهای اروپایی در این مجمع شرکت نکرده و ولادیمیر پوتین برجستهترین میهمان آن خواهد بود. عدم حضور کشورهای غربی در کنار حضور روسیه، این ظن را تقویت میکند که طرح «کمربند و جاده» چین تلاشی برای ترویج مدل توسعهی غیردموکراتیک جایگزین است.
BRI در مقطع حساسی قرار گرفته است؛ در حالی که چین موفقیت خود را جشن میگیرد تردیدها در جامعهی جهانی بیشتر میشود. برای مثال معاون نخستوزیر ایتالیا، آنتونیو تاجانی، بهعنوان تنها کشور G7 که BRI را امضا کرده، اخیراً با پیامی هشدارآمیز به پکن سفر کرد که نشان میداد کشورش ممکن است حمایت خود را از این طرح لغو کند. در واقع این طرح به نقطه عطف ژئوپلیتیکی تبدیل شده که منعکس کننده بحثهای گستردهتر در مورد نقش جهانی چین، محاسن و معایب مدل توسعه آن، و آینده همکاریهای بینالمللی است.