افزایش قیمت گاز و اقبال به سیاست‌‌های سبز
کمبود عرضه گاز طبیعی، اهداف محیط زیستی را در معرض تهدید قرار داده است. افزایش قیمت گاز طبیعی در اروپا پس از حمله روسیه به اوکراین و احتمال افزایش بیشتر قیمتهای انرژی به دلیل تحریم‌‌های روسیه میتواند به یک بحران انرژی در اروپا تبدیل شود. در همین رابطه، نبود یک جایگزین مناسب و ارزان‌قیمت برای گاز، اقتصاد کشورهای اروپایی را با تهدید مواجه کرده است. قوانین محیط زیستی اتحادیه اروپا سبب شده زغال‌سنگ که میتواند جایگزین ارزانی برای گاز طبیعی باشد، به حاشیه برود و همه این‌‌ها فشار مضاعفی بر قیمت گاز وارد کرده است. افزایش قیمتهای انرژی به دلیل محدودیت‌‌های محیط زیستی میتواند محبوبیت سیاست‌‌های کربنزدایی را بین رأی‌دهندگان اروپایی کاهش داده و ادامه این سیاست‌‌ها را به محاق ببرد. به همین دلیل، کشورها لازم است سرعت گذار به انرژی‌‌های پاک را مورد بازبینی قرار دهند.
کلمات کلیدی: اکونومیست، ، سیاست‌‌های سبز، سوختهای فسیلی، قیمت گاز طبیعی، کربنزدایی، جنگ روسیه و اوکراین، اتحادیه اروپا، انرژی
تهیه و تنظیم: رضا احمدزاده
افزایش قیمت گاز در اروپا
افزایش قیمت گاز طبیعی در زمستان مهم‌‌ترین معضل انرژی دنیا در دهه اخیر را به وجود آورد. این امر به‌خصوص در اروپا منجر به یک بحران انرژی در این کشورها شد. قیمت گاز در اروپا در ماه سپتامبر 2021 نسبت به سال قبل از آن 6 برابر شد. بدین ترتیب، هزینه خرید سالانه گاز برای یک خانوار متوسط اروپایی که در سپتامبر سال 2020، حدود 119 یورو بوده، در سپتامبر سال 2021 به 738 یورو رسید. گفتنی است که قیمت گاز در پاییز سال گذشته میلادی همچنان به روند افزایشی خود ادامه داد و در اواخر ماه دسامبر به اوج خود رسید. در 21 دسامبر 2021و با سرد شدن هوا، سطح قیمت گاز نسبت به سپتامب همان سالحدود 150 درصد افزایش داشت. با این حال بعد از این تاریخ، قیمت گاز طبیعی در اروپا، روندی کاهشی به خود گرفت و در زمستان دوباره به سطح قیمتی ماه سپتامبر بازگشت. پس از حمله روسیه به اوکراین، گاز طبیعی یک جهش قیمتی را تجربه کرد و به 3.5 برابر قیمت ماه سپتامبر سال 2021 رسید. قیمت یک مترمکعب گاز طبیعی در اروپا در ماه می، به 1.2 یورو رسیده که در مقایسه با سال گذشته، 10 برابر شده است. افزایش قیمت گاز سبب شد اکونومیست در گزارشی به دلایل افزایش قیمت گاز بپردازد.
دلایل افزایش قیمت
کمبود عرضه گاز که از ماه سپتامبر سال 2021 شروع شده ناشی از دلایل متفاوتی است. بهار سرد در اروپا و تابستان گرم در آسیا، تقاضا برای گاز را افزایش داده که این امر اولین محرک برای افزایش قیمت آن و کمبود عرضه بوده است. بهبود فضای صنعت پس از پاندمی، اشتهای بازار را برای گاز طبیعی مایع افزایش داد و افزایش تقاضا برای گاز مایع بر قیمت گاز خانگی نیز تاثیرگذار بود. در همین حال، انگلستان که توانایی ذخیره تنها 2 درصد از مصرف سالانه گاز طبیعی را دارد، شروع به مصرف از ذخیره خود کرده و نگرانی‌‌ها از کمبود گاز طبیعی را افزایش داده است. همچنین، صادرات کمتر گاز روسیه و احتمال کاهش بیشتر آن در ماه‌‌های آتی، نااطمینانی در این بازار را افزایش داده که این موضوع نیز موجب افزایش قیمت‌‌ها در بازار شده است.
عدم وجود جایگزین مناسب برای گاز
علاوه بر این، به نظر می‌‌رسد اروپا به‌سادگی توان جایگزینی مصرف گاز با سایر منابع انرژی را نخواهد داشت. وزش باد کم در تابستان و کمبود بارش، نیروگاه‌‌های بادی و آبی را ضعیف‌‌تر از پیش کرده است. قیمت زغال‌سنگ نیز به‌موجب قوانین محیط زیستی اتحادیه اروپا افزایش یافته است. همه این موارد نشان می‌‌دهد که اروپا در کوتاه‌مدت نمی‌‌تواند جایگزین مناسبی برای مصرف صنعتی و خانگی گاز طبیعی داشته باشد.
اقبال به سیاست‌‌های محیط زیستی
افزایش قیمت گاز احتمال دارد که موقعیت طرف‌داران محیط‌زیست را بین مردم اروپا کاهش دهد. شکل‌گیری ذهنیت منفی بین رای دهندگان اروپایی در مورد سیاست‌‌های کربنزدایی میتواند در بلندمدت رسیدن به اهداف محیط زیستی را مشکل‌‌تر کند؛ به همین دلیل سیاستمداران باید مراقب تاثیر افزایش قیمت گاز بر روی ملاحظات محیط زیستی نیز باشند. اگر قیمت بالای گاز در اروپا همچنان پایدار باشد، احتمالا دولت‌های اروپایی مجبور به کاهش ملاحظات محیط زیستی خواهند شد.
به نظر می‌‌رسد اروپایی‌‌ها باید در رویکرد خود نسبت به تغییرات اقلیمی و تعهدات محیط زیستی تجدیدنظر کرده و نحوه و سرعت گذار از سوختهای فسیلی به سوختهای پاک را مورد بازبینی قرار دهند. در غیر این صورت، سیاست کربنزدایی میتواند باعث افزایش قیمت‌‌ها، کاهش سطح رفاه خانوار و در نتیجه کاهش اقبال به ملاحظات محیط زیستی در کشورها خواهد شد. اگر کشورهای اروپایی نتوانند این بحران را به‌درستی مدیریت کنند، سیاست کربنزدایی نمی‌‌تواند به اهداف خود برسد.
